บล็อก: มารยาท คืออะไร? ทำไมวัยรุ่นไทยต้องใส่ใจ

เชื่อว่าหลายคนต้องเคยได้ยินเรื่อง มารยาท มาตั้งแต่ยังแบเบาะ และจนสมัยนี้คำว่า มารยาท ก็ถูกนำมาใช้หลายบริบทกันไป แต่จะมีใครรู้บ้างว่าคำนี้มีที่มาอย่างไร และขอบเขตของมารยาทนั้นมีอะไรบ้าง เพื่อเป็น Guideline ให้หลายคนที่กำลังหาคำตอบนำไปใช้ประโยชน์กัน

คำว่า มารยาท มีรากศัพท์มาจาก ภาษาสันสกฤต ที่อ่านว่า มรฺยาทา หมายถึง ข้อจำกัด / ขีดจำกัด / ขอบเขต

โดยในภาษาไทย มารยาท หรือ มรรยาท ให้ความหมายไว้ว่า กิริยาวาจาที่ถือว่าสุภาพเรียบร้อย ถูกกาลเทศะ หรือก็คือ การแสดงออกที่มีแบบแผนในการประพฤติปฏิบัติโดยได้รับการอบรมให้งดงามตามความนิยมแห่งสังคม โดย ปี ๒๕๔๙ สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ ได้จัดทำองค์ความรู้ เรื่อง มารยาทไทย ประกอบด้วย การกำหนด ความหมาย ขอบข่าย ลำดับความสำคัญ และการปรับปรุงรายละเอียดการปฏิบัติท่ามารยาทไทย เรื่องการแสดงความเคารพ ซึ่งจัดทำโดย คณะกรรมการดำเนินงานด้านมารยาทไทยโดยมี นายพะนอม แก้วกำเนิด เป็นประธานในการดำเนินงาน และได้ประชุมปฏิบัติการเมื่อวันที่ ๒๖ กันยายน ๒๕๔๙ ณ ห้องประชุมกองอำนวยการร่วม ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย ทั้งนี้วัตถุประสงค์ของการจัดทำองค์ความรู้ดังกล่าว ก็เพื่อธำรงรักษาวัฒนธรรมด้านมารยาทไทยอันเป็นรูปแบบปฏิบัติของคนไทยให้คงอยู่คู่ชาติไทย ทั้งนี้ได้มีการปรับปรุงเนื้อหาและการปฏิบัติให้มีความเหมาะสมกับยุคสมัยมากยิ่งขึ้น

และด้วยสาเหตุที่เยาวชนไทยมองข้ามวัฒนธรรมไทยที่ดีงามถูกต้อง มารยาทในสังคมไทยจึงผิดเพี้ยนไป สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติได้จัดการเผยแพร่ความรู้เรื่องมารยาทไทยอย่างต่อเนื่อง เพื่อเผยแพร่ให้วัยรุ่นไทยใส่ใจมารยาทมากขึ้นดังนี้

• รู้จักวางตน อย่าแสดงกิริยาก้าวร้าว อวดรู้ อวดฉลาด อวดมั่งมีและไม่ควรตีตัวเสมอผู้ใหญ่ แม้ว่าจะสนิทสนมหรือคุ้นเคยกันสักปานใดก็ตาม

รู้จักประมาณตน ไม่ทำตัวเองให้เด่น เรียกร้องให้คนอื่นสนใจ หรือสร้างจุดสนใจในตัวเรามากเกินไป
• รู้จักการพูดจา ไม่ทักทายปราศรัยกับคนด้วยคำพูดที่จะทำให้คนเขาเกิดความอับอายในสังคม และไม่คุยเสียงดังหรือยักคิ้วหลิ่วตาทำท่าทางประกอบจนทำให้เสียบุคลิกภาพได้
• รู้จักควบคุมอารมณ์ คือรู้จักข่มจิตใจ ไม่ใช้อารมณ์รุนแรง
• 
สำรวมกิริยาเมื่อเดินผ่านผู้ใหญ่ ขณะที่เดินผ่านผู้ใหญ่ให้ก้มตัวพองามหรือหากผู้ใหญ่กำลังเดินไม่ควรวิ่งตัดหน้า ควรหยุดให้ผู้ใหญ่เดินไปก่อนหรือไม่ควรเดินผ่านกลางขณะที่ผู้ใหญ่กำลังพูดกัน


• รู้จักควบคุมอิริยาบถ ถือเป็นคุณสมบัติที่ดี เช่น เมื่อเราได้ยินเสียงเพลงก็ไม่ควรเขย่าตัว กระดิกเท้าหรือเคาะจังหวะโดยไม่เลือกสถานที่ ซึ่งการกระทำดังกล่าวนี้ถือว่าเป็นอาการของคนที่ไม่ควบคุมอิริยาบถและไม่เหมาะสมกับกาลเทศะ
• 

มีน้ำใจไมตรีอันดีต่อกัน การอยู่ร่วมกันในสังคมอย่างมีความสุขด้วยความรักและเข้าใจกัน ควรมีความเอื้ออาทร มีน้ำใจไมตรีเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่กัน เห็นอกเห็นใจ เหลือหรือช่วยทำประโยชน์ให้แก่สังคม

ช่วยเหลือผู้อื่น การช่วยเหลือผู้อื่นหรือการปฏิบัติเพื่อประโยชน์แก่ผู้อื่น เพื่อประโยชน์ส่วนรวม สังคมจะมีสันติสุข คือ มีความสงบสุข ถ้าบุคคลในสังคมรู้จักการช่วยเหลือผู้อื่น มีความเสียสละเพื่อประโยชน์ส่วนรวม

เพียงเท่านี้ถ้าเราทำตามข้างต้นที่กล่าวมาได้ นอกจากจะส่งผลดีให้กับตัวเราแล้ว ก็ยังดีต่อคนรอบข้างอีกด้วย การมีมารยาทไม่ใช่เรื่องยาก แค่เริ่มต้นง่ายๆ ที่ตัวเรา